* نام آزمایش:
T4
* نام‌های دیگر آزمایش:
, Total T4 ,Thyroxine
* آزمایش‌های
مرتبط:
T3-Uptake, TSH, T3
* چرا و چه موقع
درخواست می‌شود؟
جهت بررسی
عملکرد غدۀ تیروئید، برای تشخیص کم‌کاری و پرکاری
تیروئید، برای غربالگری کم‌کاری تیروئید
در نوزادان، زمانی که نتیجۀ آزمایش TSH غیرطبیعی باشد..
* نمونۀ
مورد نیاز:
خون وریدی
یا نمونۀ خونی که از پاشنۀ پای نوزاد گرفته می‌شود.
* آمادگی
قبل از انجام آزمایش:
آمادگی
خاصی نیاز ندارد، ولی بعضی از داروها می‌توانند با این
آزمایش تداخل ایجاد کنند که بهتر است قبل از انجام آزمایش، پزشک
را در جریان داروهایی که مصرف می‌کنید قرار دهید.
* دانستنی‌های
بیشتر:
T4یکی از دو هورمون اصلی است که به وسیلۀ غدۀ
تیروئید ترشح می‌شود هورمون دیگر T3 است. تیروئید غده‌ای
پروانه‌ای شکل است که جلو و پایین حنجره قرار گرفته. این غده
نقش حیاتی در کنترل متابولیسم و میزان مصرف انرژی دارد.
زمانی که سطح T4 در
خون کاهش می‌یابد، غده هیپوتالاموس هورمونی آزاد می‌کند
که روی هیپوفیز تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود
هورمون TSH از هیپوفیز آزاد گردد
که این هورمون به نوبه خود روی تیروئید اثر می‌کند و
باعث می‌شود غدۀ تیروئید میزان بیشتری از
هورمون T4 را ترشح کند. T4 ،90 درصد
هورمون‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد. T4
با پروتئین‌های دیگر هم پیوند می‌شود. ولی
کمتر از 1/0 درصد از T4 به صورت آزاد وجود دارد که
Free T4
نامیده می‌شود. در بافت‌ها (مانند کبد) T4
تبدیل به T3 می‌شود.
مانند T4 ، T3 هم به صورت آزاد وجود دارد (Free T3) که چهار تا پنج بار از Free T4
فعال‌تر است. اگر غدۀ تیروئید به علت نقص عملکرد یا
کمبود TSH نتواند مقادیر کافی
T4 تولید کند، فرد دچار کم‌کاری
تیروئید (هایپوتیروئیدی) می‌شود که علائمی‌از
جمله چاقی، خشکی پوست، عادت ماهیانه نامنظم، خستگی و عدم تحمل
سرما را به دنبال خواهد داشت. در صورتی‌که تیروئید، T4 مازاد بر نیاز تولید
کند فرد دچار پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدی)
می‌گردد که با علائمی از جمله کمبود وزن اختلالات خواب، اضطراب و تپش
قلب همراه خواهد بود.
طی سالهای
اخیر آزمایش Free T4 نیز علاوه بر TSH درخواست می‌گردد که حتی
در بعضی مواقع جای T4 را در آزمایش‌های
درخواستی می‌گیرد. علت اصلی نقص عملکرد غدۀ تیروئید
به سیستم ایمنی مرتبط می‌شود. در صورتی‌که پزشک مشکلات
تیروئید را به سیستم ایمنی مربوط بداند ممکن است آزمایش‌های
بیشتری نظیر آنتی‌بادی‌های تیروئید
را درخواست کند.
شاخص FTI، که با در نظر گرفتن T4 و
Uptak T3- محاسبه می‌شود نیز می‌تواند
میزان Free T4
را تا حدودی مشخص کند ولی امروزه روش‌های مختلفی در
دسترس هستند که می‌توانند میزان Free T4
و Free T3
را با دقت خوبی تعیین نمایند.
بر اساس شرایط
بالینی بیمار شامل سن ، حاملگی و مصرف دارو و ارتباط با سایر
آزمایشات و نتایج کنترل کیفی در مورد نتایج بیماران
تصمیم گیری می شود
نکته : سطح نرمال
T4 ضرورتا ً بیماری تیروئید
را رد نمی کند زیرا در مواردی از اختلالات تیروئیدی
مثل هیپو و هایپر تیروئیدی بدون علامت ، افزایش
ترشح جبرانی T4 در کمبود ید و افزایش ترشح TBG می تواند با حالت یوتیروئید
همراه باشد .
· موارد افزایش:
بیماری گریوز،بیماری
پلامر،آدنوم سمی تیروئید، تیروئیدیت حاد،هیرتیروئیدی
ساختگی،حاملگی،هپاتیت، هیرپروتئینمی مادرزادی
· موارد کاهش:
هیپوتیروئیدی،برداشتن
تیروئید یا جراحی،میکسورم،نارسایی هیپوفیزی،
نارسایی هیپوتالاموس، سوء تغذیه پروتئینی و
سایر حالات کمبود PR نظیر سندروم نفروتیک، نارسایی و کمبود ید،
سندروم کوشیگ، سیروز، بیماری کبدی
* مقادیر
طبیعی:
0.8-2.0 ng/ml